Μετά το τελεσίγραφο του κ. Μητσοτάκη στο συνέδριο του ΟΗΕ, τον Σεπτέμβριο του 2019, για το κλείσιμο όλων των λιγνιτικών μονάδων, η κυβέρνηση της ΝΔ και τα τοπικά στελέχη με βαρύγδουπες δηλώσεις διατυμπάνιζαν πως θα υπάρξει σχέδιο Δίκαιης μετάβασης συνολικά για τη Δυτική Μακεδονία.
Το σχέδιο το οποίο παρουσίασε η επιτροπή που συγκρότησε η κυβέρνηση της ΝΔ από την αρχή δείχνει πως οι συντάκτες του δε γνωρίζουν την περιοχή και τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα για ένα νέο αναπτυξιακό προγραμματισμό προς όφελος όλων. Το σχέδιο της ΝΔ ούτε για δίκαιη μετάβαση μιλάει αλλά και ούτε για όλη την Περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας.
Παρά τις υποσχέσεις και τα μεγάλα λόγια με τα οποία κορόιδευαν τους πολίτες το προηγούμενο διάστημα, για άλλη μία φορά η Καστοριά είναι αόρατη στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης της ΝΔ. Το συνολικό σχέδιο για όλη τη Δυτική Μακεδονία που έλεγαν τα κυβερνητικά στελέχη αποδείχθηκε πολύ σύντομα ως μια ακόμη εξαπάτηση. Από τις επισκέψεις και τις συσκέψεις της επιτροπής για την Δίκαιη Μετάβαση στην Καστοριά, έμειναν μόνο οι φωτογραφίες για την προβολή των εδώ στελεχών της ΝΔ.
Το σχέδιο δείχνει πως οι εμπνευστές του δεν αντιλαμβάνονται πως η απολιγνιτοποίηση αφορά όλη την Δυτική Μακεδονία καθώς επηρεάζει το ΑΕΠ όλης της Περιφέρειας.
Η απουσία αυτής της περιφερειακής συνείδησης στο σχεδιασμό της επόμενης μέρας θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας, σε λουκέτα επιχειρήσεων και σε ακόμη μεγαλύτερη ερημοποίηση της περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας καθώς χάνεται ένας μεγάλος κύκλος εργασιών για ολόκληρη την περιοχή.
Ενδεικτικό σημείο αυτής της εξαπάτησης είναι πως ακόμη και στους χάρτες που αποτυπώνονται στο σχέδιο αυτό και αναφέρονται στη Δυτική Μακεδονία δείχνουνε μόνο τις περιφερειακές ενότητες της Κοζάνης και της Φλώρινας. Γράφουνε «Χάρτης Δυτικής Μακεδονίας» και σε αυτόν δεν περιλαμβάνεται ούτε η Καστοριά, ούτε τα Γρεβενά (σελ. 24). Αυτό είναι ένα δείγμα για να καταλάβουμε από την αρχή τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα και το τι μας περιμένει.
Το σχέδιο αναφέρεται μόνο στην Κοζάνη και την Φλώρινα αλλά ακόμη κι εκεί είναι εμφανής η προχειρότητα και η ανεπάρκεια. Είναι ξεκάθαρο πως οι κατευθύνσεις του σχεδίου είναι κοντόφθαλμες χωρίς ενέργειες για αποκατάσταση των ορυχείων, εξοικονόμηση ενέργειας, στήριξη του πρωτογενούς τομέα, δράσεις κυκλικής οικονομίας, δράσεις στήριξης της εργασίας, της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας, τεχνικής υποστήριξης δυνητικών δικαιούχων για ωρίμανση έργων/δράσεων για έργα δημόσιου χαρακτήρα, αξιοποίησης των βιομηχανικών εγκαταστάσεων και της βιομηχανικής κληρονομιάς, προβολής πολιτισμικής ταυτότητας, ανάδειξης φυσικού περιβάλλοντος και δημιουργίας ενός ολοκληρωμένου νέου παραγωγικού μοντέλου με εξωστρέφεια.
Προκρίνεται κυρίως η δημιουργία φαραωνικών φωτοβολταικών πάρκων που όπως φαίνεται στο σχέδιο θα καλύπτουν έκταση 163.746 στρεμμάτων (χάρτες στη σελίδα 176 και 177). Αυτό άλλωστε είχε προαναγγείλει ο κ. Μητσοτάκης σε συνέντευξή του, τον Μάιο του 2020 στην εφημερίδα Bild, όπου έλεγε πως θα ωφεληθούν γερμανικές εταιρίες από αυτές τις επενδύσεις, αδιαφορώντας για τις θέσεις εργασίας. Να θυμίσουμε πως θα χαθούν 30.000 θέσεις εργασίας και το σχέδιο απολιγνιτοποίησης που μας παρουσίασαν, μιλάει δυνητικά για αναπλήρωση 5.000 εργασιακών θέσεων.
Ας δούμε όμως εν συντομία κάποιες κατ’ ευφημισμό «εμβληματικές» επενδύσεις του σχεδίου των 400 και πλέον σελίδων και πόσο αυτές αντιμετωπίζουν την δική μας περιφερειακή ενότητα, την Καστοριά, ως παραπαίδι.
Α) Αναφέρουν την ανάδειξη της Δυτικής Μακεδονίας ως τουριστικό προορισμό. Η Καστοριά σε αυτή την πρόταση παρουσιάζεται ως μια περιοχή περιορισμένων δυνατοτήτων.
Καμιά βαρύτητα δε δίνεται για τον Λιμναίο Οικισμό και την προϊστορία μας, την βυζαντινή αρχιτεκτονική με τα αρχοντικά και τις βυζαντινές εκκλησίες, τα μουσεία μας, την λαογραφία και τον πολιτισμό μας, το φυσικό περιβάλλον και τις δραστηριότητες στη λίμνη, τους πανέμορφους ορεινούς όγκους στον Γράμμο, το χιονοδρομικό κέντρο στο Βίτσι, το απολιθωμένο δάσος στο Νόστιμο, τον νεολιθικό οικισμό της Αυγής και τόσα άλλα που απλά στο σχέδιο είναι σαν να μην υπάρχουν. Πως θα προβάλλουν την περιοχή μας και πως θα προχωρήσουν σε επιπλέον υποδομές για την ανάδειξή της, αυτοί που δεν την ξέρουν;
Β) Το μόνο έργο που γίνεται αναφορά στην Καστοριά είναι η σήραγγα της Κλεισούρας μήκους 10km που θα μας συνδέσει με την Πτολεμαΐδα (σελ. 39). Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτό δεν είναι έργο που συμπεριλαμβάνεται στη δίκαιη μετάβαση αλλά είναι ήδη ενταγμένο στον άξονα 7 του Επιχειρησιακού Προγράμματος της Δυτικής Μακεδονίας. Κι ενώ γίνεται αναφορά για ένα τέτοιο ενδοπεριφερειακό έργο δεν υπάρχει πουθενά στο πρόγραμμα που παρουσιάστηκε από την επιτροπή για την δίκαιη μετάβαση καμία αναφορά για τη σύνδεση του αεροδρομίου με τη σιδηροδρομική γραμμή Άργος Ορεστικό – Πόγραδετς – Δυτική Ευρώπη και Άργος Ορεστικό – Θεσσαλονίκη – Ανατολική Ευρώπη, που ξεκινήσαμε ως κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Η σύνδεση αυτή μπορεί να καταστήσει την Καστοριά διαμετακομιστικό κέντρο όπως είχε τονίσει ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στο 1ο Αναπτυξιακό Συνέδριο Δυτικής Μακεδονίας.
Η αναβάθμιση του αεροδρομίου Καστοριάς και η σύνδεση του με το σιδηρόδρομο δεν θα είναι μόνο για την εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού, αλλά οι συνδεδεμένες συγκοινωνίες (οδικό δίκτυο, σιδηρόδρομος και αεροπορική σύνδεση) είναι βασικές υποδομές ενός διαμετακομιστικού κέντρου που θα προσφέρει στην Καστοριά εκατοντάδες θέσεις εργασίας. Αυτό το έργο έχει ξεκινήσει, έχει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, έχει εγκριθεί η μελέτη από το interreg, έχουν υπογραφεί οι συμβάσεις συμφωνίας με Αλβανία και Βουλγαρία αντίστοιχα και έχει εγκριθεί από την Κομισιόν και το Ευρωπαϊκό Σιδηροδρομικό Δίκτυο. Η κυβέρνηση όμως της ΝΔ και τα τοπικά της στελέχη αγνοούν και παγώνουν αυτό το έργο που είναι εξωστρεφές και θα μας συνδέει με τη Δυτική Ευρώπη, τα Βαλκάνια, και την Ανατολή μόνο και μόνο γιατί το εμπνεύστηκε και το ξεκίνησε ο ΣΥΡΙΖΑ. Θίγεται ο μικροκομματικός μικρόψυχος εγωισμός τους και προτιμούν να το χαρίσουν σε άλλη πόλη…
Γ) Στο σχέδιο της ΝΔ προτείνεται, πρότυπη κλινική φυσικής αποκατάστασης έως 200 κλινών μέσω ΣΔΙΤ με ιδιώτη επενδυτή στο Αμύνταιο (σελ.103). Είναι σαφές πως τώρα εξηγείται γιατί η ΝΔ έκλεισε την 24ωρη λειτουργία του ΚΕΦΙΑΠ στο Άργος Ορεστικό. Γιατί στον προγραμματισμό αυτής της κυβέρνησης είναι η δημιουργία κέντρου φυσικής αποκατάστασης με συμμετοχή ιδιωτών, με ΣΔΙΤ, στο Αμύνταιο. Ακόμη δηλαδή και στον τομέα της υγείας, βλέπουν την μετανοσοκομειακή περίθαλψη για ανθρώπους που έχουν πραγματική ανάγκη με όρους κέρδους. Έκλεισαν την 24ωρη λειτουργία του Κέντρου Αποκατάστασης στο Άργος Ορεστικό που έδινε τη δυνατότητα στους ασθενείς να έχουν δωρεάν περίθαλψη πολύ υψηλών προδιαγραφών καθώς οι εγκαταστάσεις του ΚΕΦΙΑΠ είναι υπερσύγχρονες, για να υπάρχουν «πελάτες» και ανάλογο ενδιαφέρον από τους επενδυτές ιδιώτες. Η εμπορευματοποίηση λοιπόν της υγείας είναι αποτυπωμένη σε αυτό το πρόγραμμα της δήθεν δίκαιης μετάβασης που αδιαφορεί ακόμη και για την υγεία των πολιτών της περιοχής μας.
Δ) Στο σχέδιο της ΝΔ για την δίκαιη μετάβαση, υπάρχει μία αναφορά στα εμβληματικά αγροτικά προϊόντα της περιοχής μας. Σύμφωνα με τους υπεύθυνους της ΝΔ για την μετάβαση σε έναν άλλο δρόμο ανάπτυξης τα εμβληματικά επώνυμα προϊόντα της Δυτικής Μακεδονίας είναι ο κρόκος της Κοζάνης, τα κρασιά, τα μανιτάρια των Γρεβενών, τα μήλα του Βερμίου και οι πιπεριές της Φλώρινας (σελ.33). Προφανώς είναι πολύ καλά ποιοτικά προϊόντα και προϊόντα ταυτότητας. Δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά για τα φασόλια Καστοριάς, τα φασόλια Πρεσπών, για τα μήλα της Καστοριάς κλπ. Τα φασόλια και τα μήλα της Καστοριάς απλά δεν υπάρχουν. Τα επώνυμα αγροτικά προϊόντα της Καστοριά σε αυτό το σχέδιο είναι αόρατα. Αόρατα τα φασόλια μας, τα μήλα μας, τα γαλακτοκομικά μας προϊόντα. Αόρατη η γεωργία και η κτηνοτροφία της περιοχής μας. Όσο για μεταποίηση και δράσεις κυκλικής οικονομίας ούτε λόγος.
Ε) Τέλος, ο εμπαιγμός της περιοχής μας είναι τόσο μεγάλος που το σχέδιο αναφέρεται για τη σημασία του φυσικού αερίου και της ΛΑΡΚΟ. Δεν μας λένε όμως το πώς δίνουν μεγάλη σημασία καθώς ξέχασαν να γράψουν ότι μόλις την προηγούμενη βδομάδα η κυβέρνηση της ΝΔ με τροπολογία της τελευταίας στιγμής ψήφισε για την προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων του ΔΕΔΔΗΕ, της ΔΕΠΑ Υποδομών και της ΛΑΡΚΟ. Η αρνητική αυτή εξέλιξη μειώνει τα εργαλεία ενεργειακού μετασχηματισμού που έχει η χώρα, την εκμετάλλευση του μεταλλευτικού πλούτου.
Η πώληση της ΛΑΡΚΟ θα οδηγήσει στην ανεργία πολλούς συμπατριώτες μας. Η δε ιδιωτικοποίηση του φυσικού αερίου βάζει τέλος στην ελπίδα για φθηνό καύσιμο που τόσο ανάγκη έχει η περιοχή μας και θέτει υπό αμφισβήτηση το χρονοδιάγραμμα δικτύου και διανομής φυσικού αερίου στην περιοχή μας .
Όλα τα παραπάνω έρχονται να προστεθούν στη διαλυτική πολιτική της ΝΔ για την περιοχή μας που ξεκίνησε με την κατάργηση πανεπιστημιακών τμημάτων και διετών τμημάτων, την κατάργηση του φορέα διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών Δυτικής Μακεδονίας με έδρα την Καστοριά, και την δημιουργία άλλου με έδρα τον Άγιο Γερμανό, την κατάργηση της νοσηλείας στο ΚΕΦΙΑΠ Άργους Ορεστικού, την αδιαφορία για αγροτικά έργα, την αδιαφορία για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, την αδιαφορία για τη γουνοποιία, την αδυναμία αναστροφής των οικονομικών δυσχερειών που οδηγούν επιχειρήσεις σε λουκέτα και ανθρώπους στην ανεργία.
Το προσωπείο της ΝΔ έχει πλέον αποκαλυφθεί. Η μετάβαση δεν είναι δίκαιη. Είναι άδικη και εις βάρος του δημόσιου συμφέροντος. Ευνοεί μόνο μεγάλα συμφέροντα. Ευνοεί μόνο τους λίγους και εκλεκτούς της άδικης κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας.
Ολυμπία Τελιγιορίδου