Ερώτηση κατέθεσαν 34 Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ προς τον Υπουργό Εσωτερικών με πρωτοβουλία του Χριστόφορου Βερναρδάκη και συνυπογραφή της Ολυμπίας Τελιγιορίδου με θέμα: «Κατάχρηση εξουσιοδότησης από Υπουργούς του Επιτελικού Κράτους απονομιμοποιεί ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας την υλοποίηση του Μεγάλου Περιπάτου της Αθήνας».
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
Αθήνα, 4 Νοεμβρίου 2020
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον Υπουργό Εσωτερικών
Θέμα: «Κατάχρηση εξουσιοδότησης από Υπουργούς του Επιτελικού Κράτους απονομιμοποιεί ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας την υλοποίηση του Μεγάλου Περιπάτου της Αθήνας»
Με την υπ’ αριθ. Δ1α/ΓΠ.οικ.31688 Κοινή Υπουργική Απόφαση με θέμα: «Επιβολή προσωρινών κυκλοφοριακών μέτρων και ρυθμίσεων στην περιοχή του Κέντρου της Αθήνας προς αντιμετώπιση του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού COVID – 19» (Β΄1970) που συνυπογράφουν οι Υπουργοί Προστασίας του Πολίτη, Υγείας, Εσωτερικών και Υποδομών και Μεταφορών στις 21 Μαΐου 2020, θεσπίστηκαν μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας των οχημάτων και ρυθμίσεις αύξησης του χώρου για την εξυπηρέτηση των πεζών και των μετακινήσεων με ήπια μέσα μετακίνησης στο κέντρο της Αθήνας.
Οι λόγοι που μνημονεύθηκαν στην ΚΥΑ μέσω διατάξεων έκτακτης νομοθέτησης (Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου) για να τεκμηριωθεί η επιβολή των ως άνω μέτρων, ήταν οι πλέον επιτακτικοί: η υγειονομική κρίση, ο κίνδυνος διάδοσης της νόσου COVID – 19 και η διασφάλιση της δημόσιας υγείας, ενώ σύμφωνα με τις εξουσιοδοτικές διατάξεις απαιτούνταν και η προηγούμενη γνώμη της Εθνικής Επιτροπής Προστασίας της Δημόσιας Υγείας έναντι του κορωνοϊού COVID – 19 για την αναγκαιότητα της λήψης των συγκεκριμένων μέτρων.
Έτσι το κανονιστικό πλαίσιο που θεσπίστηκε, εισήγαγε κυκλοφοριακούς περιορισμούς στο κέντρο της Αθήνας, σε χρόνο μετά τη λήξη της ολικής απαγόρευσης κυκλοφορίας (lockdown), στηριζόμενο σε εξουσιοδότηση που επιτρέπει να επιβληθούν μόνο τα απολύτως απαραίτητα και αναγκαία μέτρα περιορισμού της ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων και μέσων μεταφοράς, αν επιτακτικοί λόγοι δημόσιας υγείας το υπαγορεύσουν.
Στην πράξη βέβαια διαπιστώθηκε ότι η ΚΥΑ που βασίστηκε στο πρόσχημα της υγειονομικής κρίσης, θεσπίστηκε για να εξυπηρετήσει εύκολα, ανώδυνα και χωρίς χρονοτριβή την υλοποίηση του οράματος του δημάρχου Αθηναίων για το «Μεγάλο Περίπατο της Αθήνας»: με επείγουσες διαδικασίες και χωρίς σεβασμό στους πολίτες έκλεισαν βασικές αρτηρίες και οδοί για να γίνουν παρεμβάσεις ανάπλασης προκαλώντας άνευ προηγουμένου επιβάρυνση στην κυκλοφορία οδηγών στο κέντρο της Αθήνας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, αδικαιολόγητη καθυστέρηση στα δρομολόγια των αστικών συγκοινωνιών (με συνακόλουθη αύξηση του χρόνου παραμονής και συνωστισμό των επιβατών) και σφοδρές αντιδράσεις. Και με εξίσου «επείγοντα» τρόπο, δηλαδή με την επίκληση διάταξης που θεμελιώνει εξαίρεση από τις πάγιες διαδικασίες, μόνο «στο μέτρο που είναι απολύτως απαραίτητο λόγω κατεπείγουσας ανάγκης, οφειλόμενης σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή» (άρθρο 32 παρ. 2 περ.γ ν4412/2016), ακολουθήθηκαν διαδικασίες απευθείας ανάθεσης χωρίς να προηγηθεί δημοσίευση και χωρίς χρήση ΕΣΗΔΗΣ για συμβάσεις αξίας 2 εκατομμυρίων ευρώ που αφορούσαν μάλιστα κατά δήλωση του ίδιου του Δημάρχου, μόνο την πιλοτική φάση του έργου (παγκάκια, ζαρντινιέρες, φυτά, βαφές και υλικά σήμανσης).
Γι’ αυτό το λόγο με την υπ’ αριθ. 1992/2020 απόφαση του Δ΄ Τμήματος, το Συμβούλιο της Επικρατείας αποφάνθηκε, κατόπιν άσκησης αίτησης ακύρωσης, ότι τόσο η ΚΥΑ των τεσσάρων Υπουργών πάνω στην οποία στηρίχθηκε η υλοποίηση του «Μεγάλου Περιπάτου» όσο και η μεταγενέστερη απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών με την οποία παρατεινόταν η ισχύς των – κατά τα άλλα «προσωρινών» – μέτρων μέχρι και τις 21-11-2020 είναι άκυρες, ως στερούμενες εξουσιοδοτικού ερείσματος.
Δηλαδή, ενώ τα μέτρα για την υλοποίηση του Μεγάλου Περιπάτου θεσπίστηκαν με την επίκληση διατάξεων για την αντιμετώπιση επιτακτικών λόγων δημόσιας υγείας (εν προκειμένω τη μείωση του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού COVID – 19), στην πραγματικότητα δε στοιχειοθετείται καμία επείγουσα ανάγκη για τη λήψη αυτών των μέτρων. Οι προβλέψεις της ΚΥΑ για το Μεγάλο Περίπατο επ’ ουδενί τρόπω δε νομιμοποιούνται ως εξαιρετικά μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας παρά αποτελούν αμιγώς κυκλοφοριακές ρυθμίσεις κατά την έννοια του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Έτσι το κανονιστικό πλαίσιο που θεσπίστηκε, εισήγαγε κυκλοφοριακούς περιορισμούς στο κέντρο της Αθήνας, σε χρόνο μετά τη λήξη της ολικής απαγόρευσης κυκλοφορίας (lockdown), στηριζόμενο σε εξουσιοδότηση που επιτρέπει να επιβληθούν μόνο τα απολύτως απαραίτητα και αναγκαία μέτρα περιορισμού της ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων και μέσων μεταφοράς, και μόνο αν επιτακτικοί λόγοι δημόσιας υγείας το υπαγορεύσουν.
Επειδή οι Υπουργοί που συνυπέγραψαν την απόφαση καταχράστηκαν την εξαιρετική αρμοδιότητα που τους παρασχέθηκε για τη λήψη των απολύτως αναγκαίων και απαραίτητων μέτρων ενόψει εξαιρετικά επείγουσας ανάγκης (αντιμετώπιση της πανδημίας).
Επειδή η Κυβέρνηση μέσω των Υπουργών της βρίσκεται εκτεθειμένη απέναντι στους πολίτες και την κοινή γνώμη εξαιτίας της επιλογής να στηρίξει έστω και χωρίς έρεισμα, δηλαδή πάση θυσία, τα πολυδάπανα σχέδια του Δημάρχου Αθηναίων για αποσπασματικές παρεμβάσεις και πρόχειρες αναπλάσεις πιλοτικού περιεχομένου και υπέρογκου κόστους.
Επειδή το Επιτελικό Κράτος επιδεικνύει για ακόμη μια φορά τη χαμηλή του κανονιστική ικανότητα και αποδεικνύει την αδυναμία προσήλωσής του στην αρχή της νομιμότητας.
Επειδή η εργαλειακή επίκληση της πανδημίας για την επιβολή νομιμοφανών πλην μη σύννομων ενεργειών κατέπεσε παταγωδώς στο Συμβούλιο της Επικρατείας, η απόφαση του οποίου δεν αφορά «διαδικαστικές συστάσεις», όπως στρεψόδικα την ερμήνευσε ο Δήμαρχος Αθηναίων.
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
- Με ποιο τρόπο προτίθεται να συμμορφωθεί η διοίκηση προς το περιεχόμενο της υπ’ αριθ. 1992/2020 απόφασης του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου της χώρας;
- Με βάση την ως άνω απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας ποια θα είναι η τύχη των δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών για την υλοποίηση της πρώτης φάσης του Μεγάλου Περιπάτου, οι οποίες συνήφθησαν με επισπευσμένες διαδικασίες σε εκτέλεση της ακυρωθείσας ΚΥΑ, όπως ρητά μνημονεύεται στα σχετικά έγγραφα (29η Συνεδρίαση Οικονομικής Επιτροπής Δήμου Αθηναίων της 05-06-2020, Πράξη 680 – ΑΔΑ 9Κ3ΝΩ6Μ-ΧΧΖ και 30η Συνεδρίαση Οικονομικής Επιτροπής Δήμου Αθηναίων της 10-06-2020, Πράξη 682 – ΑΔΑ 6ΤΣ5Ω6Μ-Τ6Λ);
Οι ερωτώντες βουλευτές
Βερναρδάκης Χριστόφορος
Ζαχαριάδης Κώστας
Αβραμάκης Ελευθέριος
Αλεξιάδης Τρύφων
Αναγνωστοπούλου Σία
Αυλωνίτης Αλέξανδρος – Χρήστος
Βασιλικός Βασίλης
Βέττα Καλλιόπη
Δρίτσας Θεόδωρος
Ζεϊμπέκ Χουσείν
Ζουράρις Κωνσταντίνος
Ηγουμενίδης Νίκος
Καρασαρλίδου Φρόσω
Κασιμάτη Νίνα
Λάππας Σπύρος
Μάλαμα Κυριακή
Μάρκου Κώστας
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Μουζάλας Γιάννης
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Μωραϊτης Θάνος
Νοτοπούλου Κατερίνα
Ξενογιαννακοπούλου Μαριλίζα
Παπαηλιού Γιώργος
Πολάκης Παύλος
Ραγκούσης Γιάννης
Σκουρολιάκος Πάνος
Τελιγιορίδου Ολυμπία
Τζάκρη Θεοδώρα
Τζούφη Μερόπη
Φάμελλος Σωκράτης
Φίλης Νίκος
Φωτίου Θεανώ
Χρηστίδου Ραλλία
_______________
Ακολουθεί η σχετική απάντηση:
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΑΥΤΟΤΕΛΕΣ ΤΜΗΜΑ
ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ
ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ
Ταχ.δ/νση: Σταδίου 27, Αθήνα
Ταχ.κώδικας: 101 83
Πληροφορίες: Α. Κουτσελάκη, Δ. Στεργίου
Τηλέφωνα: 2131364033, 2131364315
Ηλεκ.ταχυδρ.: koinovouleftikos@ypes.gr
Αθήνα, 07 – 12 – 2020
Αριθ.πρωτ.: 85079
Προς:
Τη Βουλή των Ελλήνων
Διεύθυνση Κοινοβουλευτικού Ελέγχου
Τμήμα Ερωτήσεων & Αιτήσεων Κατάθεσης Εγγράφων
Θέμα: Κοινοβουλευτικός Έλεγχος
Σχετ.: Η υπ’αριθμ.πρωτ. 1412/04-11-2020 Ερώτηση
Σε απάντηση της ανωτέρω Ερώτησης, που κατέθεσαν οι Βουλευτές στους οποίους κοινοποιείται το παρόν, με θέμα «Κατάχρηση εξουσιοδότησης από Υπουργούς του Επιτελικού Κράτους απονομιμοποιεί ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας την υλοποίηση του Μεγάλου Περιπάτου της Αθήνας», σας γνωρίζουμε ότι για τα θέματα που θίγονται στην Ερώτηση, ενημέρωσε αναλυτικά την Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων ο Υπουργός Εσωτερικών, κατά την ΚΔ’ Συνεδρίαση, την Τετάρτη 04-11-2020, στο πλαίσιο της απάντησης της υπ’αριθμ. πρωτ. 103/30-10-2020 Επίκαιρης Ερώτησης, που κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Σκουρλέτης Παναγιώτης.
Περαιτέρω, επισημαίνεται ότι η απολύτως σεβαστή υπ’ αριθμ. 1992/2020 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, ακυρώνει την αριθμ. Δ1α/ΓΠ.οικ.31688/21-05-2020 (Β’ 1970) Κοινή Υπουργική Απόφαση (Κ.Υ.Α.), για λόγους που ανάγονται στη νομοθετική εξουσιοδότηση για την έκδοση της σχετικής κανονιστικής πράξης και όχι για λόγους που σχετίζονται με τη σκοπιμότητα ή όχι του συγκεκριμένου έργου.
Αναφορικά με τη συμμόρφωση της διοίκησης στην απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, αρμόδιο είναι το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, για την άσκηση της δημόσιας πολιτικής της ρύθμισης της κυκλοφορίας. Για το λόγο αυτό άλλωστε στην παρ. 7 του μόνου άρθρου της με αριθμ.Δ1α/ΓΠ.οικ.31688/2020 Κ.Υ.Α. προβλέπεται ότι: «7. Οι προβλέψεις της παρούσας ισχύουν για χρονικό διάστημα τριών (3) μηνών από τη δημοσίευσή της. Δίδεται η δυνατότητα παράτασης για άλλους τρεις (3) μήνες, κατόπιν εισήγησης του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών».
Ο Δήμος Αθηναίων, θα πρέπει να κρίνει αν θα προχωρήσει ή όχι στην υλοποίηση του «Μεγάλου Περίπατου» στο πλαίσιο της απόλυτης διοικητικής και οικονομικής του αυτοτέλειας, κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων του.
Τέλος, σας γνωρίζουμε ότι ο έλεγχος νομιμότητας των αποφάσεων των αιρετών οργάνων των Ο.Τ.Α., η παρακολούθηση της εκτέλεσης του προϋπολογισμού τους και η εν γένει εποπτεία τους, ασκείται από τον Συντονιστή της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης [άρθρο 238 του ν. 3852/2010 (Α ́87), όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 131 του ν. 4555/2018(Α ́138)]. Συνεπεία αυτού, οι αποφάσεις των οργάνων τους και οι διαχειριστικές πράξεις τους, δεν υπόκεινται σε έλεγχο από τον Υπουργό Εσωτερικών.
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΘΕΟΔΩΡΙΚΑΚΟΣ
