20 Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ κατέθεσαν ερώτηση προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, με πρωτοβουλία του Βουλευτή Ξάνθης Χουσεΐν Ζεϊμπέκ και συνυπογραφή της Ολυμπίας Τελιγιορίδου με θέμα: “Αμφίβολο το μέλλον της καπνοκαλλιέργειας στην Θράκη”.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
Αθήνα, 26 Φεβρουαρίου 2021
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
Θέμα: “Αμφίβολο το μέλλον της καπνοκαλλιέργειας στην Θράκη”
Η καλλιέργεια του καπνού στην Θράκη είναι βαθιά ριζωμένη με την ιστορία της περιοχής, καθώς για χρόνια αποτελούσε μονοκαλλιέργεια. Μάλιστα, στην περιοχή καλλιεργείται η ποιοτικότερη ποικιλία καπνού ανατολικού τύπου («μπασμάς») και η Θράκη καλύπτει το 60% της εγχώριας παραγωγής καπνού. Ωστόσο, είναι πολύ αμφίβολη η επιβίωση της καλλιέργειας αυτής, καθώς τα τελευταία χρόνια έχει πληγεί τόσο από φυσικές καταστροφές, όσο και από την ευρύτερη αντικαπνιστική τάση στον δυτικό κόσμο.
Ξεκινώντας με μια μικρή αναδρομή, η τιμή του καπνού ήταν ανέκαθεν χαμηλή, μα ποτέ δεν έφτασε σε τόσο εξευτελιστικά επίπεδα όσο τα σημερινά, ώστε να μην απομένει κανένα κέρδος για τους παραγωγούς. Ενδεικτικά αναφέρουμε, ότι πριν το 2018 η μέση τιμή ξεπερνούσε τα 5 ευρώ. Το 2018, λόγω των καταστροφών που προκλήθηκαν στις καλλιέργειες, με αποτέλεσμα να υπάρξουν απώλειες τόσο στην ποσότητα, όσο και στην ποιότητα του καπνού, η τιμή κατρακύλησε κοντά στα 4,3 ευρώ. Το 2019 η παραγωγή ήταν πολύ καλύτερη και σταδιακά αποκαταστάθηκαν οι ζημιές στην ποιότητα του καπνού και η τιμή ξεπέρασε τα 4,6 ευρώ. Όμως, οι δυσκολίες του 2020 ήταν πολλαπλές, αφενός η πανδημία του κορωνοϊού επηρέασε την προσέλευση εργατών γης για την συγκομιδή του προϊόντος και αφετέρου, παρότι η ποιότητα του καπνού αποκαταστάθηκε, η τιμή των εμπόρων μετά βίας ανέρχεται κοντά στα 4,3 ευρώ, δηλαδή ακόμα πιο χαμηλά από τις τιμές του 2018. Αν συνυπολογίσει, δε, κανείς το κόστος παραγωγής που ξεπερνάει τα 3,5 ευρώ, καταλαβαίνει ότι η επιβίωση της συγκεκριμένης καλλιέργειας κρέμεται ειλικρινά από μια κλωστή.
Αξίζει, μάλιστα, να αναφέρουμε ότι ήδη η παραγωγή έχει μειωθεί σε τεράστιο ποσοστό με τους καπνοκαλλιεργητές να μεταναστεύουν στις βιομηχανίες του εξωτερικού για εποχική εργασία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση της Ξάνθης, όπου πλέον παράγονται μόλις γύρω στους 900 τόνους καπνού συνολικά.
Οι καπνοπαραγωγοί πλέον βρίσκονται αντιμέτωποι με το δίλημμα της συνέχισης της καλλιέργειας ή της μετανάστευσης. Σε πολλές περιπτώσεις, έχουν ήδη ζητήσει προκαταβολές από τους εμπόρους, προκειμένου να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της νέας εσοδείας.
Οι μηδενικές επιδοτήσεις τόσο από πλευράς Υπουργείου, όσο και από την Ε.Ε. αποτελούν την βασική αιτία για την διαμόρφωση αυτής της κατάστασης. Τα καιρικά φαινόμενα που έπληξαν ιδιαιτέρως την Ροδόπη το 2018 και κατέστρεψαν ολοσχερώς την καλλιέργεια του καπνού αποτέλεσαν ένα ακόμα πραγματικό εμπόδιο. Παρόλα αυτά, αν και δεν έγινε δυνατό να καλυφθούν οι ζημίες εξ ολοκλήρου από τον ΕΛΓΑ, η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ κατέφυγε στην ενίσχυση de minimis για τους καπνοκαλλιεργητές προκειμένου να μετριάσουν την ζημιά τους, ενώ αναζητήθηκαν και άλλοι τρόποι ενίσχυσης (π.χ. μέσω ΠΣΕΑ).
Όμως, απ’ ό,τι φαίνεται η ζημία δεν αποκαταστάθηκε, με αποτέλεσμα αφενός οι καπνοπαραγωγοί να έχουν αφεθεί αβοήθητοι απέναντι στα κερδοσκοπικά παιχνίδια των εμπόρων και αφετέρου να μην υπάρχει καμία πρόβλεψη από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για την προστασία τους. Ο ίδιος ο πρώην Υπουργός, κ. Βορίδης, σε διάσκεψη με τους καπνοπαραγωγούς υποστήριξε ότι δεν μπορεί να επιδοτηθεί το διαφυγόν κέρδος των καπνοπαραγωγών, παρά μόνο κάποιες ζημίες τους από καιρικά φαινόμενα ή όσες συνδέονται με την πανδημία του κορωνοϊού. Ωστόσο, παρέλειψε να δώσει μια λύση σε αυτό το αδιέξοδο, είτε κάνοντας μια προσπάθεια συνεννόησης με τους εμπόρους, είτε στοχεύοντας σε ένα σοβαρό σχέδιο για την στήριξη της καλλιέργειας.
Συμπερασματικά, κανείς δεν αμφιβάλλει για τις διαθέσεις της Ε.Ε. απέναντι στην καλλιέργεια καπνού, όμως από την στιγμή που τίθεται σοβαρό θέμα επιβίωσής της θα έπρεπε η κυβέρνηση να διεκδικήσει την προστασία του παραγόμενου προϊόντος και των καπνοπαραγωγών. Παράλληλα, επειδή τίθεται σοβαρό θέμα όχι μόνο επιβίωσης της καλλιέργειας, αλλά και των ίδιων των αγροτών, οι οποίοι αναγκάζονται να μεταναστεύσουν, θα έπρεπε η Κυβέρνηση να συγκροτήσει συγκεκριμένο πλαίσιο στήριξης του καπνού και με εναλλακτικές πρωτοβουλίες, πέραν των επιχορηγήσεων από την Ε.Ε., προκειμένου να μην γίνει ο καπνός στην χώρα μας είδος υπό εξαφάνιση.
Επειδή, οι φετινές τιμές του καπνού είναι εξαιρετικά μειωμένες σε σχέση με την ποιότητα του προϊόντος
Επειδή, τίθεται σοβαρό θέμα επιβίωσης των καπνοπαραγωγών πλέον, οι οποίοι αναγκάζονται να παρατήσουν την καλλιέργεια και να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό προκειμένου να τα βγάλουν πέρα
Επειδή, ανέκαθεν ο καπνός αποτελούσε ταυτοτικό χαρακτηριστικό της Θράκης και ακόμα για πολλές περιοχές αποτελεί μονοκαλλιέργεια
Επειδή, απαιτείται σοβαρό σχέδιο ανασυγκρότησης και στήριξης της παραγωγής του καπνού
Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:
- Με ποιον τρόπο προτίθεται να συμβάλλει στην ανεύρεση λύσης σχετικά με την διαμορφωθείσα τιμή που αποδίδεται στα καπνά; Ποιες πρωτοβουλίες προτίθεται να πάρει προκειμένου να στηρίξει τα αιτήματα των καπνοπαραγωγών;
- Με ποιον τρόπο προτίθεται να στηρίξει έμπρακτα την καλλιέργεια καπνού μέσω ενισχύσεων; Προτίθεται να βελτιώσει το πλαίσιο αποζημιώσεων της καπνοκαλλιέργειας σε περίπτωση καταστροφών που οφείλονται στις καιρικές συνθήκες;
- Προκειμένου να αποτρέψει την παρακμή της καλλιέργειας καπνού και την μετανάστευση των καπνοπαραγωγών στο εξωτερικό, σε ποιες ενέργειες θα προβεί; Προτίθεται για παράδειγμα να διαμορφώσει ένα δομημένο σχέδιο σωτηρίας της καπνοπαραγωγής στην Θράκη;
Οι ερωτώντες Βουλευτές
Ζεϊμπέκ Χουσεΐν
Αλεξιάδης Τρύφων
Αναγνωστοπούλου Σία
Βαρδάκης Σωκράτης
Γκαρά Αναστασία
Θραψανιώτης Μανόλης
Καφαντάρη Χαρά
Μάλαμα Κυριακή
Μιχαηλίδης Ανδρέας
Παπαδόπουλος Σάκης
Πούλου Παναγιώτα
Ραγκούσης Ιωάννης
Σαρακιώτης Ιωάννης
Σκούφα Μπέττυ
Τελιγιορίδου Ολυμπία
Τριανταφυλλίδης Αλέξανδρος
Τσίπρας Γεώργιος
Χαρίτου Δημήτριος
Ψυχογιός Γεώργιος
Η απάντηση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων:
Ε 4595 Στήριξη της καπνοκαλλιέργειας της Θράκης_signed.pdf
